Euskaraz erabiltzen diren hotsak Nazioarteko Alfabeto Fonetikoaren (NAF) hurrengo ikurren bidez irudikatu ohi dira:[1][2][3][4][5]
Kontsonanteak
NAF
Adibidez
Ahoskuntza
NAF
Adibidez
Ahoskuntza
b
bat
m
maisu
β̞
alaba[a]
n
nire
c
kuttun
ɲ
ikurrina
d
doa
ñarro
ð̞
adar[a]
p
piztu
f
foru
pʰ
phake[b]
ɡ
gauak
r
urre[c]
ɣ̞
hego[a]
ʁ
h
hamar[d]
ɾ
zauri[e]
j
jakintsu[f]
ʁ̞
x
s̺
uso
ʃ
s̻
zeru
ɟ
onddo
ʃ
xehe
k
ke
t
talde
kʰ
khate[b]
tʰ
athari[b]
l
lagun
t͡s̺
urretsu
ʎ
zailenak
t͡s̻
aitzin
gillotina
t͡ʃ
tximist
ɟʝ
iheslari
ʒ
mendije[g]
Bokalak
NAF
Adibidez
Ahoskuntza
a
gela
e
eder
i
nire
o
aho
u
hiru
y
hirü[h]
ʉ
ã
orɡã[i]
ũ
ardũ[i]
ỹ
hügü̃[i]
ĩ
lĩ[i]
.
gauak[ɡau.ak]
Silaba muga markatzen du
Oharrak
↑ abcBokalartean eta beste zenbait testuingurutan herskari ahostunak hurbilkari egiten dira.[2][6]
↑ abcHerskari hasperendunak Zuberoa[7][8] eta Amikuzen[5] gordetzen dira, gutxienez.
↑Iparraldeko hainbat hiztunek [ʁ] ebakitzen dute, frantsesezko r bezala, frantsesaren eraginez eta Euskaltzaindiak gaitzetsia.[5][9] Hegoaldean [r] egiten da, gaztelaniazko rr bezala.[10]
↑Iparraldean /h/ ahostuna da bokal artean ([ɦ]).[11] Hegoaldean ez dago /h/rik gaur egun.
↑Iparraldeko hainbat hiztunek [ʁ̞] ebakitzen dute, frantsesezko r leuna bezala, frantsesaren eraginez eta Euskaltzaindiak gaitzetsia.[5][9] Hegoaldean [ɾ] egiten da, gaztelaniazko r bezala.[12]
↑Zubereraz aitzineko bokal itxi biribildua, Amikuzeraz erdiko bokal itxi biribildua.[5]
↑ abcdBokal sudurkariak gaur egun zubereraz soilik aurki daitezke, lau guztira.[13]
Erreferentziak
↑(Ingelesez)Hualde, José Ignacio; Ortiz de Urbina, Jon. (2003). A grammar of Basque. de Gruyter Mouton ISBN 978-3-11-089528-5. PMC 858861869. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).
↑ ab(Ingelesez)Hualde, José Ignacio. (1991). Basque phonology. Routledge ISBN 0-415-05655-1. PMC 22767008. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).
↑(Ingelesez)Hualde, José Ignacio; Lujanbio, Oihana; Zubiri, Juan Joxe. (2010). «Goizueta Basque» Journal of the International Phonetic Association 40 (1): 113–127. doi:10.1017/S0025100309990260. ISSN 0025-1003. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).
↑ abcde(Ingelesez)Egurtzegi, Ander; Carignan, Christopher. (2020). «An acoustic description of Mixean Basque» The Journal of the Acoustical Society of America 147 (4): 2791-2802. doi:10.1121/10.0000996. ISSN 0001-4966. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).
↑(Ingelesez)Nadeu, Marianna; Hualde, José Ignacio. (2015-09). «Biomechanically conditioned variation at the origin of diachronic intervocalic voicing» Language and Speech 58 (3): 351–370. doi:10.1177/0023830914554727. ISSN 0023-8309. (Noiz kontsultatua: 2021-01-13).
↑Mounole, Céline. (2004). «Zubererazko herskarien azterketa akustikoa» ASJU 38 (1): 207-248. ISSN 0582-6152. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).
↑ abhttps://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0087.pdf <r, rr> euskaraz beti (eta areago hizkera zainduetan) hortzobikari dira eta gaitzetsi egin behar da frantsesezko ahoskera ubularra (frantsesezko rue hitzaren lehen kontsonantea, alegia).
↑(Gaztelaniaz)Egurtzegi, Ander. (2013). Diferentes tipos de aspiración en vasco (con análisis espectrales del dialecto suletino actual). in: Iberia e Sardegna. Legami linguistici, archeologici e genetici dal Mesolitico all'Età del Bronzo., 151–169 or. ISBN 9788800744492. (Noiz kontsultatua: 2021-01-12).