François Arago
François Arago | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||||||||||||
1848ko maiatzaren 9a - 1848ko ekainaren 24a ← Jacques Charles Dupont de l'Eure - Louis-Eugène Cavaignac →
1848ko apirilaren 23a - 1851ko abenduaren 2a
1848ko apirilaren 5a - 1848ko maiatzaren 11 ← Louis-Eugène Cavaignac - Jean-Baptiste Adolphe Charras (en) →
1840 - 1844 ← Victor Hugo - Jean-Pons-Guillaume Viennet (en) →
1831ko uztailaren 15a - 1848ko otsailaren 24a
1824ko urtarrilaren 1a - 1824ko abenduaren 31 ← Louis-Jacques Thenard - Jean-Antoine Chaptal (en) → | |||||||||||||
Bizitza | |||||||||||||
Jaiotzako izen-deiturak | Dominique François Jean Arago Roig | ||||||||||||
Jaiotza | Estagel, 1786ko otsailaren 26a | ||||||||||||
Herrialdea | Frantzia | ||||||||||||
Heriotza | Paris, 1853ko urriaren 2a (67 urte) | ||||||||||||
Hobiratze lekua | Père Lachaise hilerria Grave of Arago (en) | ||||||||||||
Familia | |||||||||||||
Aita | François Bonaventure Arago | ||||||||||||
Ama | Marie Arago | ||||||||||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||||||||||
Haurrideak | ikusi
| ||||||||||||
Leinua | Arago family (en) | ||||||||||||
Hezkuntza | |||||||||||||
Heziketa | Lycée François-Arago École polytechnique (1803 - | ||||||||||||
Doktorego ikaslea(k) | Yvon Villarceau (en) | ||||||||||||
Hizkuntzak | frantsesa katalana | ||||||||||||
Ikaslea(k) | ikusi
| ||||||||||||
Jarduerak | |||||||||||||
Jarduerak | astronomoa, matematikaria, fisikaria, politikaria, unibertsitateko irakaslea, biografoa eta idazlea | ||||||||||||
Lantokia(k) | Paris | ||||||||||||
Enplegatzailea(k) | Bureau des Longitudes (en) | ||||||||||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||||||||||
Kidetza | Royal Society Frantziako Zientzien Akademia Société Philomathique de Paris (en) Edinburgoko Errege-elkartea Suediako Zientzien Errege Akademia Zientzien Bavariar Akademia San Petersburgoko Zientzien Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Warsaw Society of Friends of Learning (en) Prusiako Zientzien Akademia XL izeneko Zientzien Akademia Nazionala Académie Nationale de Médecine (en) Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia Accademia delle Scienze di Torino | ||||||||||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||||||||||
Erlijioa | ateismoa | ||||||||||||
Alderdi politikoa | baliorik ez | ||||||||||||
Dominique François Jean Arago (Estagel, 1786ko otsailaren 26a - Paris, 1853ko urriaren 2a) Frantziako fisikari, politikari eta astronomoa izan zen. Perpignanen egin zituen lehen ikasketak eta Eskola Politeknikoan sartu zen 1804. urtean. Bureau des Longitudes bulegoan idazkari izan zen, eta erakunde horretako urtekaria idatzi zuen. Meridiano arkua neurtzen lagundu zion Biot zientzialariari. Harekin neurtu zuen airearen eta beste zenbait gasen trinkotasuna. Fisikaren eta astronomiaren barruan hainbat alorretan egin zituen azterketak eta aurkikuntzak: optika, mineralogia, fisika kosmikoa eta geografia fisikoa landu zituen. Polarizazio magnetikoa aurkitu zuen, eta Copley domina eman zioten horregatik; elektrizitate eta fotometrian ere egin zituen behaketak; fotometro bat asmatu zuen.
Analisi eta Geodesia irakaslea izan zen hogei urtean zehar, eta astronomia-ikastaro bikainak ere eman zituen. 1848an gobernuan sartu zen herriak aukeratuta; Frantziaren kolonietan esklabotza desagerrarazi zuen. Luis Napoleonen gobernua sortu zenean utzi zuen politika. Gay-Lussac zientzia-gizonaren laguntzaile izan zen Annales de Physique et de Chimie lanean. Aragoren zenbait lan aipagarri: Astronomie populaire (Astronomia herriarentzako) eta Histoire de ma jeunesse (Nere gaztaroko historia).
Erreferentziak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: François Arago |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- Datuak: Q154353
- Multimedia: François Arago / Q154353