Fehmarn

Ten artykuł dotyczy wyspy. Zobacz też: miasto Fehmarn.
Fehmarn
Ilustracja
Widok z wybrzeża
Kontynent

Europa

Państwo

 Niemcy

Akwen

Morze Bałtyckie

Powierzchnia

185,45 km²

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


12 962
70 os./km²

Położenie na mapie Szlezwika-Holsztynu
Mapa konturowa Szlezwika-Holsztynu, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Fehmarn”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Fehmarn”
Ziemia54°26′N 11°12′E/54,433333 11,200000
Mapa wyspy
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Fehmarn (duń. Femern) – trzecia pod względem wielkości niemiecka wyspa na Morzu Bałtyckim. Leży w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Ostholstein, pomiędzy Zatoką Kilońską a Zatoką Meklemburską. Na wyspie mieszka niecałe 13 tys. mieszkańców, z czego ok. 6000 w dzielnicy Burg auf Fehmarn, a reszta w 42 pozostałych miejscowościach. Wyspa liczy 185,45km², jej długość to około 16 km, a szerokość 13 km. Długość linii brzegowej to około 78 km. Ze względu na swoje nasłonecznienie (1920 godzin w roku) jest popularnym miejscem wypoczynkowym.

Geografia i środowisko

Południowa część wyspy to szerokie plaże, południowy kraniec jest od roku 1963 połączony z lądem za pomocą mostu Fehmarnsund o długości 963 m i wysokości 69 m. Północne wybrzeże wyspy to głównie piaszczyste wydmy i mierzeje. Wschodnie wybrzeże jest kamieniste i klifowe. Najwyższe punkty wyspy to Hinrichsberg (27,2 m) i Wulfener Berg (26,5 m).

W 1975 roku na wyspie został utworzony rezerwat ptactwa wodnego Wallnau. Obszar o powierzchni 300 ha znajduje się na zachodnim brzegu wyspy i jest miejscem lęgowym i ochronnym dla ptactwa wędrującego. Istniejąca tam sieć kanałów, łąki i stawy sprawia, że jest to idealne miejsce lęgowe dla około 80 gatunków ptaków. Rezerwat przyjmuje odwiedzających przez cały rok i daje do dyspozycji centrum informacyjne, muzeum ochrony przyrody, punkty obserwacyjne, wystawy dydaktyczne i przewodników.

Nazwa

Wyspa wzmiankowana była po raz pierwszy pod nazwami Fembre oraz Imbra ok. 1075 roku w dziele Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum Adama z Bremy. Później notowano także formy Vemere (u Helmolda w Chronica Slavorum), Ymbria (1231), Imbre (1249), de Vemeren (1259). Prawdopodobnie była to pierwotnie germańska nazwa Fimber, utworzona przez dodanie przyrostka -er do starosaksońskiego Fimba ‘kupa, kopiec, stos, sterta’, związanego ze staronordyckim Fimbul ‘duży’. Nazwę wyspy można zatem interpretować jako ‘duży kopiec w morzu’[1].

Historia

Do 3 października 1990 r. była to największa wyspa Republiki Federalnej Niemiec. Od czasu zjednoczenia stała się nią Rugia.

Dnia 1 stycznia 2003 po połączeniu miasta Burg auf Fehmarn z urzędem Fehmarn (Amt Fehmarn), w skład którego wchodziły gminy: Bannesdorf auf Fehmarn, Landkirchen auf Fehmarn oraz Westfehmarn – utworzono miasto o takiej nazwie co wyspa.

Gospodarka

Na wyspie jest umieszczona jedna z większych elektrowni wiatrowych w Niemczech.

Transport

Wyspa jest połączona z lądem drogowo-kolejowym mostem Fehmarnsund z pojedynczym torem, dwupasową jezdnią i częścią pieszo-rowerową. Wyspa jest ważnym punktem komunikacyjnym ze względu na to, że prowadzi przez nią najkrótsza trasa do Kopenhagi – połączenie promowe przez cieśninę Bełt Fehmarn, z Puttgarden do Rødby (Dania, wyspa Lolland). Dla porównania – połączenie promowe z Rostocku na wyspę Falster jest ponad dwukrotnie dłuższe, a trasa bez korzystania z połączenia promowego przez Półwysep Jutlandzki to ponad 100 km dalej. Z przeprawy promowej, która trwa około 45 minut korzystają m.in. pociągi EC Hamburg-Kopenhaga. W 2025 planowane jest rozpoczęcie budowy nowego tunelu(inne języki), która powinna zostać zakończona w 2029[2].

Z powodu dogodności połączenia istnieją plany wybudowana tunelu lub mostu pomiędzy tymi miejscowościami. Projekt długo był w fazie planowania z powodu braku środków pieniężnych i obaw co do wpływu na środowisko naturalne wyspy (szczególnie chodzi o rezerwat)[3]. W październiku 2020 roku rozpoczęła się budowa tunelu pod Bełtem Fehmarn i ma potrwać do 2029[4].

Wydarzenia

  • 6 września 1970 roku Jimi Hendrix wystąpił na tutejszym festiwalu (Isle of Fehmarn Love & Peace Festival), był to jego ostatni koncert[5].
  • 14 sierpnia 1985 roku zmarła na wyspie wdowa po Reinhardzie Heydrichu – Lina von Osten.

Zobacz też

Przypisy

  1. ManfredM. Niemeyer ManfredM., Deutsches Ortsnamenbuch, Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co. KG, 2012, s. 172, ISBN 978-3-11-018908-7 .
  2. Ist die Bahn mal pünktlich? [online], www.fr.de, 19 września 2023 [dostęp 2024-08-30]  (niem.).
  3. Tunel pod Bałtykiem połączy Danię z Niemcami [online], Onet.pl [dostęp 2011-02-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-21]  (pol.).
  4. Rekordowy podwodny tunel na dnie Bałtyku [online], Onet Podróże, 21 października 2020 [dostęp 2020-12-29]  (pol.).
  5. The Jimi Hendrix Encyclopedia – „Open Air Love & Peace” Isle Of Fehmarn, Germany (06.09.1970) [online], Experience Hendrix [dostęp 2009-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2002-02-12]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • oficjalna strona miasta. stadtfehmarn.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)].
  • oficjalna strona Informacji Turystycznej Fehmarn
  • zdjęcie satelitarne z Google Maps
Kontrola autorytatywna (gmina miejska w Niemczech):
  • VIAF: 4549153954873605680002
  • LCCN: sh85047682
  • GND: 4016625-9
  • NKC: ge549927
  • J9U: 987007529134005171
  • SNL: Fehmarn
  • Catalana: 0026296
  • DSDE: Femern