Liberalni Demokraci

Ten artykuł dotyczy partii brytyjskiej. Zobacz też: Liberalni Demokraci, włoska partia polityczna.

Liberalni Demokraci

Państwo	Wielka Brytania
Skrót	LD, LibDems
Lider	Ed Davey
Data założenia	1988
Ideologia polityczna	centryzm
Poglądy gospodarcze	socjalliberalizm
Członkostwo międzynarodowe	Międzynarodówka Liberalna
Grupa w Parlamencie Europejskim	Partia Europejskich Liberałów, Demokratów i Reformatorów
Młodzieżówka	Liberal Youth
Obecni posłowie	71/650
Obecni senatorowie	79/783
Strona internetowa

Liberalni Demokraci (ang. Liberal Democrats, LD, LDEM, pot. Lib Dems; oficj. Social and Liberal Democrats) – brytyjska socjalliberalna partia polityczna. Powstała w 1988 w wyniku połączenia Partii Liberalnej i Partii Socjaldemokratycznej.

Partia jest członkiem Partii Europejskich Liberałów, Demokratów i Reformatorów oraz Międzynarodówki Liberalnej. Jest najbardziej przychylna Unii Europejskiej spośród głównych partii brytyjskich.

Do 2015 r. byli trzecią co do wielkości brytyjską partią polityczną, do 2010 nigdy nie uczestniczyli w sprawowaniu rządów. LD za przyczynę uznaje obowiązujący w Wielkiej Brytanii system większościowy i postuluje jego zmianę na proporcjonalny. W wyborach do Izby Gmin w 2005 partia zdobyła 22,1% głosów, co dało jej 62 (9,6%) mandaty. W wyborach w 2010 roku uzyskała 23% głosów, co jednak przełożyło się na mniejszą liczbę mandatów – 57. Współtworzyła wówczas rząd z Partią Konserwatywną, na czele którego stanął David Cameron.

Po wyborach parlamentarnych w 2015, w których Liberalni Demokraci zdobyli jedynie 8 miejsc w Izbie Gmin, Nick Clegg ustąpił z funkcji lidera partii^[1].

Liderzy liberalnych demokratów

Liderzy Liberalnych Demokratów

	Początek kadencji	Koniec kadencji
David Steel¹	7 lipca 1987	16 lipca 1988
Bob Maclennan²	6 sierpnia 1987	16 lipca 1988
Paddy Ashdown	16 lipca 1988	9 sierpnia 1999
Charles Kennedy	9 sierpnia 1999	7 stycznia 2006
Menzies Campbell³	2 marca 2006	15 października 2007
Vince Cable⁴	15 października 2007	18 grudnia 2007
Nick Clegg	18 grudnia 2007	16 lipca 2015
Tim Farron	16 lipca 2015	20 lipca 2017
Vince Cable	20 lipca 2017	22 lipca 2019
Jo Swinson	22 lipca 2019	13 grudnia 2019
Ed Davey⁵	13 grudnia 2019
Sal Brinton⁵	13 grudnia 2019

¹ Wspólny tymczasowy lider, jako lider Partii Liberalnej przed zjednoczeniem
² Wspólny tymczasowy lider, jako lider Partii Socjaldemokratycznej przed zjednoczeniem
³ Pełniący obowiązki (7 stycznia 2006 – 2 marca 2006)
⁴ Pełniący obowiązki (15 października 2007 – 18 grudnia 2007)
⁵ Wspólni tymczasowi liderzy po rezygnacji Jo Swinson w dniu 13 grudnia 2019

Liderzy Liberalnych Demokratów w Izbie Lordów

	Początek kadencji	Koniec kadencji
Roy Jenkins	16 lipca 1988	4 maja 1997
Bill Rodgers	4 maja 1997	13 czerwca 2001
Shirley Williams	13 czerwca 2001	22 czerwca 2004
Tom McNally	22 czerwca 2004	15 października 2013
Jim Wallace	15 października 2013	13 września 2016
Richard Newby	13 września 2016

Poparcie

Wyniki w wyborach parlamentarnych^[2]
Wybory	Poparcie	Zmiana punktów procentowych	Mandaty (Izba gmin)	Zmiana
1992	17,80%	-	20	-
1997	16,80%	1	46	26
2001	18,30%	1,3	52	6
2005	22,05%	3,75	62	10
2010	23,00%	0,95	57	5
2015	7,90%	15,1	8	49
2017	7,40%	0,5	12	4
2019	11,50%	4,1	11	1
2024	12,20%	0,7	72	61

Przypisy

↑ Election results: Nick Clegg resigns after Lib Dem losses. bbc.com, 8 May 2015. [dostęp 2016-05-12].
↑ IPU PARLINE database: United Kingdom (House of Commons), election archives [online], www.ipu.org [dostęp 2017-11-24] .

Linki zewnętrzne

Oficjalna witryna internetowa (ang.)

Ustrój i polityka Wielkiej Brytanii

Ustrój

Monarchia

Organy władzy

parlament	Izba Gmin przewodniczący spiker Izba Lordów przewodniczący Lord spiker
wykonawcza	premier Tajna Rada Gabinet Gabinet cieni
sądownictwo	Sąd Najwyższy prokurator generalny

Finanse i kontrola

Bank Anglii
kontrola państwowa

Samorząd

podział admnistracyjny
samorząd terytorialny

Główne partie polityczne

Partia Konserwatywna
Partia Pracy
Szkocka Partia Narodowa
Liberalni Demokraci

Okręgi wyborcze w East of England (61)

Partia Pracy (27)	Bedford Bury St Edmunds and Stowmarket Cambridge Colchester Dunstable and Leighton Buzzard Harlow Hemel Hempstead Hertford and Stortford Hitchin Ipswich Lowestoft Luton North Luton South and South Bedfordshire North East Hertfordshire North West Cambridgeshire Norwich North Norwich South Peterborough South Norfolk South West Norfolk Southend East and Rochford Southend West and Leigh Stevenage Suffolk Coastal Thurrock Watford Welwyn Hatfield
Partia Konserwatywna (23)	Basildon and Billericay Braintree Brentwood and Ongar Broadland and Fakenham Broxbourne Castle Point Central Suffolk and North Ipswich Epping Forest Harwich and North Essex Hertsmere Huntingdon Maldon Mid Bedfordshire Mid Norfolk North Bedfordshire North East Cambridgeshire North West Essex North West Norfolk Rayleigh and Wickford South Suffolk South West Hertfordshire West Suffolk Witham
Liberalni Demokraci (7)	Chelmsford Ely and East Cambridgeshire Harpenden and Berkhamsted North Norfolk St Albans St Neots and Mid Cambridgeshire South Cambridgeshire
Reform UK (3)	Clacton Great Yarmouth South Basildon and East Thurrock
Partia Zielonych Anglii i Walii (1)	Waveney Valley

Okręgi wyborcze w North West England (73)

Partia Pracy (65)	Altrincham and Sale West Ashton-under-Lyne Barrow and Furness Birkenhead Blackley and Middleton South Blackpool North and Fleetwood Blackpool South Bolton North East Bolton South and Walkden Bolton West Bootle Burnley Bury North Bury South Carlisle Chester North and Neston Congleton Crewe and Nantwich Ellesmere Port and Bromborough Gorton and Denton Heywood and Middleton North Hyndburn Knowsley Lancaster and Wyre Leigh and Atherton Liverpool Garston Liverpool Riverside Liverpool Walton Liverpool Wavertree Liverpool West Derby Macclesfield Makerfield Manchester Central Manchester Rusholme Manchester Withington Mid Cheshire Morecambe and Lunesdale Oldham East and Saddleworth Oldham West, Chadderton and Royton Pendle and Clitheroe Penrith and Solway Preston Ribble Valley Rochdale Rossendale and Darwen Runcorn and Helsby Salford Sefton Central South Ribble Southport St Helens North St Helens South and Whiston Stalybridge and Hyde Stockport Stretford and Urmston Wallasey Warrington North Warrington South West Lancashire Whitehaven and Workington Widnes and Halewood Wigan Wirral West Worsley and Eccles Wythenshawe and Sale East
Partia Konserwatywna (3)	Chester South and Eddisbury Fylde Tatton
Liberalni Demokraci (3)	Cheadle Hazel Grove Westmorland and Lonsdale
Niezależny (1)	Blackburn
Spiker (1)	Chorley

Okręgi wyborcze w South East England (91)

Partia Pracy (36)	Aldershot Ashford Aylesbury Banbury Basingstoke Bracknell Brighton Kemptown and Peacehaven Buckingham and Bletchley Canterbury Chatham and Aylesford Crawley Dartford Dover and Deal Earley and Woodley East Thanet East Worthing and Shoreham Folkestone and Hythe Gillingham and Rainham Gravesham Hastings and Rye Hove and Portslade Isle of Wight West Milton Keynes Central Milton Keynes North Oxford East Portsmouth North Portsmouth South Reading Central Reading West and Mid Berkshire Rochester and Strood Sittingbourne and Sheppey Slough Southampton Itchen Southampton Test Worthing West Wycombe
Partia Konserwatywa (30)	Arundel and South Downs Beaconsfield Bexhill and Battle Bognor Regis and Littlehampton East Grinstead and Uckfield East Hampshire East Surrey Fareham and Waterlooville Farnham and Bordon Faversham and Mid Kent Godalming and Ash Gosport Hamble Valley Havant Herne Bay and Sandwich Isle of Wight East Maidstone and Malling Mid Buckinghamshire New Forest East New Forest West North West Hampshire Reigate Romsey and Southampton North Runnymede and Weybridge Sevenoaks Spelthorne Sussex Weald Tonbridge Weald of Kent Windsor
Liberalni Demokraci (24)	Bicester and Woodstock Chesham and Amersham Chichester Didcot and Wantage Dorking and Horley Eastbourne Eastleigh Epsom and Ewell Esher and Walton Guildford Henley and Thame Horsham Lewes Maidenhead Mid Sussex Newbury North East Hampshire Oxford West and Abingdon Surrey Heath Tunbridge Wells Winchester Witney Woking Wokingham
Partia Zielonych (1)	Brighton Pavilion

Okręgi wyborcze w South West England (58)

Partia Pracy (24)	Bournemouth East Bournemouth West Bristol East Bristol North East Bristol North West Bristol South Camborne and Redruth Exeter Filton and Bradley Stoke Forest of Dean Gloucester North East Somerset and Hanham North Somerset Plymouth Moor View Plymouth Sutton and Devonport Poole South Dorset South East Cornwall St Austell and Newquay Stroud Swindon North Swindon South Truro and Falmouth Weston-super-Mare
Liberalni Demokraci (22)	Bath Cheltenham Chippenham Frome and East Somerset Glastonbury and Somerton Honiton and Sidmouth Melksham and Devizes Mid Dorset and North Poole Newton Abbot North Cornwall North Devon South Cotswolds South Devon St Ives Taunton and Wellington Tewkesbury Thornbury and Yate Tiverton and Minehead Torbay Wells and Mendip Hills West Dorset Yeovil Plymouth Sutton and Devonport
Partia Konserwatywna (11)	Bridgwater Central Devon Christchurch East Wiltshire Exmouth and Exeter East North Cotswolds North Dorset Salisbury South West Devon South West Wiltshire Torridge and Tavistock
Partia Zielonych Anglii i Walii (1)	Bristol Central

Okręgi wyborcze w Szkocji (57)

Partia Pracy (37)	Airdrie and Shotts Alloa and Grangemouth Ayr, Carrick and Cumnock Bathgate and Linlithgow Central Ayrshire Coatbridge and Bellshill Cowdenbeath and Kirkcaldy Cumbernauld and Kirkintilloch Dunfermline and Dollar East Kilbride and Strathaven East Renfrewshire Edinburgh East and Musselburgh Edinburgh North and Leith Edinburgh South Edinburgh South West Falkirk Glasgow East Glasgow North Glasgow North East Glasgow South Glasgow South West Glasgow West Glenrothes and Mid Fife Hamilton and Clyde Valley Inverclyde and Renfrewshire West Kilmarnock and Loudoun Livingston Lothian East Midlothian Motherwell, Wishaw and Carluke Na h-Eileanan an Iar North Ayrshire and Arran Paisley and Renfrewshire North Paisley and Renfrewshire South Rutherglen Stirling and Strathallan West Dunbartonshire
Szkocka Partia Narodowa (9)	Aberdeen North Aberdeen South Aberdeenshire North and Moray East Angus and Perthshire Glens Arbroath and Broughty Ferry Argyll, Bute and South Lochaber Dundee Central Moray West, Nairn and Strathspey Perth and Kinross-shire
Liberalni Demokraci (6)	Caithness, Sutherland and Easter Ross Edinburgh West Inverness, Skye and West Ross-shire Mid Dunbartonshire North East Fife Orkney and Shetland
Partia Konserwatywna (5)	Berwickshire, Roxburgh and Selkirk Dumfries and Galloway Dumfriesshire, Clydesdale and Tweeddale Gordon and Buchan West Aberdeenshire and Kincardine

Okręgi wyborcze w Wielkim Londynie (75)

Partia Pracy (59)	Barking Battersea Beckenham and Penge Bermondsey and Old Southwark Bethnal Green and Stepney Bexleyheath and Crayford Brent East Brent West Brentford and Isleworth Chelsea and Fulham Chipping Barnet Cities of London and Westminster Clapham and Brixton Hill Croydon East Croydon West Dagenham and Rainham Dulwich and West Norwood Ealing Central and Acton Ealing North Ealing Southall East Ham Edmonton and Winchmore Hill Eltham and Chislehurst Enfield North Erith and Thamesmead Feltham and Heston Finchley and Golders Green Greenwich and Woolwich Hackney North and Stoke Newington Hackney South and Shoreditch Hammersmith and Chiswick Hampstead and Highgate Harrow West Hayes and Harlington Hendon Holborn and St. Pancras Hornsey and Friern Barnet Ilford North Ilford South Islington South and Finsbury Kensington and Bayswater Lewisham East Lewisham North Lewisham West and East Dulwich Leyton and Wanstead Mitcham and Morden Peckham Poplar and Limehouse Putney Queen's Park and Maida Vale Southgate and Wood Green Stratford and Bow Streatham and Croydon North Tooting Tottenham Uxbridge and South Ruislip Vauxhall and Camberwell Green Walthamstow West Ham and Beckton
Partia Konserwatywna (9)	Bromley and Biggin Hill Chingford and Woodford Green Croydon South Harrow East Hornchurch and Upminster Old Bexley and Sidcup Orpington Romford Ruislip, Northwood and Pinner
Liberalni Demokraci (6)	Carshalton and Wallington Kingston and Surbiton Richmond Park Sutton and Cheam Twickenham Wimbledon
Niezależny (1)	Islington North