Masłosz Parka
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | wrzosowce | ||
Rodzina | |||
Rodzaj | masłosz | ||
Gatunek | masłosz Parka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Vitellaria paradoxa C.F.Gaertn. Suppl. Carp. 131 1807[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
Zasięg | |||
Zasięg występowania | |||
|
Masłosz Parka (Vitellaria paradoxa) – gatunek rośliny należący do rodziny sączyńcowatych, jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju masłosz (Vitellaria C.F.Gaertn.). Występuje naturalnie w zachodniej i środkowej Afryce[5].
Morfologia
Drzewo dorasta do wysokości 25 m, choć zazwyczaj osiąga do 15 m. Liście są odwrotnie jajowate, wydłużone i skupione na końcach gałązek. Blaszka liściowa jest skórzasta i od spodu owłosiona. Okazałe kwiaty mają pięciokrotny kielich i koronę. Płatki są okazałe, kremowobiałe, pręciki liczne, słupek pojedynczy. Owocem jest eliptyczna jagoda o barwie żółtej lub żółtozielonej z pojedynczym, okrągławym nasionem o barwie czerwonobrązowej i długości do 2,5 cm[6].
Zastosowanie
Roślina uprawiana jest dla owoców, których nasiona są bogate w tłuszcze. Z gniecionych nasion wytwarza się masło shea. Drzewo jest także źródłem drewna służącego do wyrobu mebli[6].
- Owoce
- Nasiona
- Masło shea
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-08-19] (ang.).
- ↑ Vitellaria paradoxa. [w:] The Plant List [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2011-08-19]. (ang.).
- ↑ Taxon: Vitellaria paradoxa. [w:] Germplasm Resources Information Network [on-line]. (GRIN). [dostęp 2011-08-20]. (ang.).
- ↑ a b Makerere University Institute of Environment and NaturalM.U.I.E.N. Resources Makerere University Institute of Environment and NaturalM.U.I.E.N., Vitellaria paradoxa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-19] (ang.).
- ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1989, s. 220. ISBN 83-09-00256-4.
Linki zewnętrzne
- Masłosz Parka – Butyrospermum parkii (G. Don) Kotschy) = Vitellaria paradoxa Gaertner = Bassia parkii G. Don jako źródło tłuszczu
- Vitellaria paradoxa Brunken, U., Schmidt, M., Dressler, S., Janssen, T., Thombiano, A. & Zizka, G. 2008. West African plants — A Photo Guide. Forschungsinstitut Senckenberg
- SNL: smørtre_-_Vittelaria_paradoxa, smørtre_-_Butyrospermum_parkii