Przęśl dwukłosowa
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | nagonasienne | ||
Klasa | gniotowe | ||
Rząd | gniotowce | ||
Rodzina | |||
Rodzaj | przęśl | ||
Gatunek | przęśl dwukłosowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ephedra distachya L. Sp. Pl. 1040 1753[4] | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) – gatunek z rodziny przęślowatych (Ephedraceae). Krzew występujący w zachodniej Azji[6], Kaukazie, Syberii Zachodniej, Azji Środkowej[7] i Europie południowej.
Biologia
Przęśl dwukłosowa jest rośliną wieloletnią. Kwitnie w czerwcu i lipcu[7].
Uprawa
Przęśl dwukłosowa uprawiana była w Europie od XVI w. jako roślina lecznicza. Obecnie jest rzadko uprawiana. Jest to roślina ciepłolubna, aczkolwiek odporna na mrozy i przesuszenie. Wymaga uprawy w słonecznym miejscu, najlepiej na piaszczystym lub gliniasto-piaszczystym podłożu. Przy wyborze stanowisk dla przęśli należy unikać miejsc cienistych z glebą podmokłą i zimną. Rozmnaża się generatywnie poprzez nasiona oraz wegetatywnie poprzez sadzonki zielne. Jest możliwa do uprawienia w polskich warunkach.
Przęśl charakteryzuje się silnym wzrostem, szczególnie przy sprzyjających warunkach i odpowiednio dobranym stanowisku[7].
Zastosowanie
- Zielarstwo: roślina lecznicza.
- Roślina ozdobna: Przęśl polecana jest do ogródków przydomowych i skalnych[7].
- Farmakologia: produkcja leków[6].
Zielarstwo
Surowcem jest ziele przęśli (Herba Ephedrae), zawierające efedrynę, która ma podobne działanie do adrenaliny. Działa pobudzająco na układ sympatyczny, wpływa na układ oddechowy i naczyniowo-ruchowy, rozszerza źrenice, hamuje skurcze żołądka, jelit i oskrzeli[6].
Leki / Mieszanki
Ephedrini hydrochloridum – opisana w Farmakopei Polskiej, wskazana jest w zaburzeniach krążenia (zapaści), alergiach, dychawicy oskrzelowej, gorączce siennej, zapaleniu płuc, zatruciu morfiną, skopolaminą i innymi substancjami psychodepresyjnymi oraz jako środek wybudzający po znieczuleniu ogólnym[6].
Tussipect – lek na kaszel.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Gnetales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-07-05] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Ephedra distachya L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2020-07-05].
- ↑ Ephedra distachya, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Marian Koczwara: Farmakognozja. Kraków: Akademia Medyczna, 1978, s. 290.
- ↑ a b c d Bugała W.: Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. Warszawa: PWRiL, 1991.
- Catalana: 0148540
- BioLib: 2440
- EoL: 1156346
- EUNIS: 150760
- Flora of China: 210000510
- Flora of North America: 210000510
- GBIF: 2653321
- identyfikator iNaturalist: 340431
- IPNI: 383381-1
- ITIS: 183500
- NCBI: 3389
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-332906
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:383381-1
- Tela Botanica: 75107
- identyfikator Tropicos: 14300001
- USDA PLANTS: EPDI2
- identyfikator taksonu Fossilworks: 278274
- CoL: 6FNF9
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.