Teodor I (cesarz Etiopii)

Teodor I
Cesarz Etiopii
Okres	od 1411 do 1414
Poprzednik	Dawid I
Następca	Izaak
Dane biograficzne
Dynastia	salomońska
Data śmierci	1414
Przyczyna śmierci	dokładnie nieznana, prawdopodobnie zginął na polu bitwy
Miejsce spoczynku	Merabietie

Ojciec	Dawid I
Rodzeństwo	Izaak

Teodor I (gyyz. ቴዎድሮስ, Tieuodros, imię tronowe Uelde Anbesa, co znaczy Syn lwa, ur. około 1380 - zm. 1414 r.) – cesarz Etiopii w latach 1411–1414. Pochodził z dynastii salomońskiej. Był synem cesarza Dawida I, który abdykował i zmarł dwa lata po abdykacji w wyniku wypadku.

Ocena Wallisa Budge

Według egiptologa i orientalisty Ernesta Alfreda Thompsona Wallisa Budge, Teodor był człowiekiem bardzo religijnym i rozmiłowanym w literaturze religijnej. Budge dodał również, że cesarz pragnął odbyć pielgrzymkę do Jerozolimy, jednak abuna Marek odradził mu podróż, ponieważ bał się o bezpieczeństwo cesarza. Teodor I pomimo swojej religijności zerwał porozumienie "Roku św. Przymierza, zawarte przez swojego przodka Tesfę Ijesusa (znanego również jako Jykuno Amlak), dotyczące nadania Kościołowi etiopskiemu jednej trzeciej części terytorium Cesarstwa Etiopii^[1].

Ocena Jamesa Bruce'a

Pomimo iż Teodor I rządził zaledwie trzy lata, okres ten jest oceniany jako złoty wiek Cesarstwa Etiopii. Szkocki podróżnik James Bruce, który przebywał w Afryce w drugiej połowie XVIII wieku, odnotował:

Musiało być coś naprawdę wspaniałego, co wydarzyło się pod rządami tego księcia [oczywiście Bruce ma na myśli cesarza], bo choć panował on krótko, to była spośród wszystkich poprzednich, najbardziej ulubiona epoka w Abisynii. Panuje nawet przekonanie, że on powstanie ponownie i będzie rządził w Abisynii przez tysiąc lat, a w tym czasie wszystkie wojny zostaną przerwane i odtąd każdy w spełnieniu będzie cieszyć się szczęściem, obfitością i pokojem

Travels to Discover the Source of the Nile

Śmierć cesarza

Okoliczności śmierci Teodora I są niejasne^[1]. Według jednej z wersji zginął nad rzeką Auasz, podczas walki z oddziałami muzułmańskimi, choć nie zostało to wyraźnie stwierdzone przez kronikarzy. Cesarz po raz pierwszy został pochowany w mieście Merabietie w Kościele Tadbaba Marjam, ale późniejszy cesarz Beyde Marjam I przeniósł jego ciało do Atronsa Marjam. Po Teodorze rządy przejął jego brat Izaak.

Przypisy

↑ ^a ^b Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 58.

Bibliografia

James Bruce, Travels to Discover the Source of the Nile (1805 edition), vol. 3, s. 96.
Budge, A History of Ethiopia, p. 301; Bruce, Travels to Discover, vol. 3 s. 97.
Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1971, s. 58 - 59.

Cesarze Etiopii

Dynastia Zague	Mara Tekle Hajmanot (ok. 1000) Sabuhaj Dylnead II Mejrare Harbej Harejene Meskel Mengysne Jybaryk Jykebke Ygziy Zjena Pietros Bahyr Sef Tette Uyddym Tser Asseggyd Akotiet Dżan Syjum Beymnet Gyrma Syjum Jymryhane Krystos Gebre Marjam Gebre Meskel (Lalibela) (1189–1229) Neakuyto Loab Jytbarek
Dynastia Salomońska	Jykuno Amlak (Tesfa Ijesus) (1270–1285) Jagbya Tsyjon (Salomon I) (1285–1294) Bahyr Asseggyd (1294–1295) Hyzbe Asseggyd (1295) Tsynfe Aryd (1295–1296) Kydme Asseggyd (1296–1297) Żan Asseggyd (1297–1298) Byhyr Asseggyd (1298–1299) Uyddym Raad (1299–1314) Amde Tsyjon I (1314–1344) Nyuaje Krystos (1344–1372) Nyuaje Marjam (1372–1382) Dawid I (1382–1413) Teodor I (1413–1414) Izaak (1414–1429) Andrzej (1429–1430) Tekle Marjam (1430–1433) Syrue Ijesus (1433) Amda Ijesus (1433–1434) Zara Jaykob Konstantyn (1434–1468) Beyde Marjam I (1468–1478) Aleksander (Yskyndyr) (1478–1494) Amda Tsyjon II (1494) Naod (1494–1508) Lybne Dyngyl (Dawid II) (1508–1540) Klaudiusz (1540–1559) Minas (1559–1563) Sertse Dyngyl (1563–1597) Jakub (1597–1603) Zedyngyl (1603–1604) Jakub (1604–1606) Susnyjos I (1606–1632) Fasiledes (1632–1667) Jan I (1667–1682) Jozue I Wielki (1682–1706) Tekle Hajmanot I (1706–1708) Teofil (1708–1711) Justus (1711–1716) Dawid III (1716–1721) Bekaffa (1721–1730) Jozue II Kuareńczyk (1730–1755) Joas I (1755–1769) Jan II (1769) Tekle Hajmanot II (1769–1770) Susnyjos II (1770) Tekle Hajmanot II (1770–1777) Salomon II (1777–1779) Tekle Gijorgis I (1779–1784) Jozue III (1784–1788) Tekle Gijorgis I (1788–1789) Ezechiasz (1789–1794) Tekle Gijorgis I (1794–1795) Beyde Marjam II (1795) Tekle Gijorgis I (1795–1796) Salomon III (1796–1797) Jonasz (1797–1798) Tekle Gijorgis I (1798–1799) Salomon III (1799) Dymitriusz (1799–1800) Tekle Gijorgis I (1800) Dymitriusz (1800) Yguale Tsyjon (1801–1818) Joas II (1818–1821) Gigar (1821–1826) Beyde Marjam III (1826) Gigar (1826–1830) Jozue IV (1830–1832) Gebre Krystos (1832–?) Sahle Dyngyl (1832) Gebre Krystos (do 1832) Sahle Dyngyl (1832–1840) Jan III (1840–1841) Sahle Dyngyl (1841–1845) Jan III (1845) Sahle Dyngyl (1845–1850) Jan III (1850–1851) Sahle Dyngyl (1851–1855) Teodor II (1855–1868)
Dynastia Zagwe	Tekle Gijorgis II (1868–1871)
Dynastia Tigraj	Jan IV Kassa (1871–1889)
Dynastia Salomońska	Menelik II (1889–1913) Lij Yasu V (1913–1916) Zauditu (1916–1930) Haile Selassie I (1930–1936) ... Haile Selassie I (1941–1974) Amha Selassie (1974–1975)