Gordiano III.a
Gordiano III.a | |||||
---|---|---|---|---|---|
Irudi gehiago | |||||
238ko apirilaren 22a - 244ko otsailaren 11 ← Pupieno, Balbino - Filipo Arabiarra →
| |||||
Bizitza | |||||
Jaiotza | Erroma, 225eko urtarrilaren 20a | ||||
Herrialdea | Antzinako Erroma | ||||
Heriotza | Circesium (en) , 244ko otsailaren 11 (19 urte) | ||||
Heriotza modua | ezezaguna | ||||
Familia | |||||
Aita | Junius Licinius Balbus, Gordiano II.a | ||||
Ama | Maecia Faustina | ||||
Ezkontidea(k) | Tranquillina (en) | ||||
Seme-alabak | ikusi
| ||||
Leinua | Gordian dynasty (en) | ||||
Hezkuntza | |||||
Hizkuntzak | ezezaguna | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | politikaria | ||||
Lantokia(k) | Antzinako Erroma | ||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||
Erlijioa | Antzinako Erromako erlijioa | ||||
Marko Antonio Gordiano Pio (latinez: Marcus Antonius Gordianus Pius; 225eko urtarrilaren 20 – 244ko otsailaren 11), erromatar enperadorea izan zen, 238tik hil zen arte. Antonia Gordianaren semea izan zen. Hortaz, Gordiano I.a eta Gordiano II.a aitona eta osaba zituen hurrenez hurren. Aitaren izena ezezaguna da, baita Gordianok 238 baino lehen zeukana ere.
Alexandro Severo hildakoan, Maximino Trax bilakatu zen enperadore berria 235ean. Haren politikak sortutako desadostasunak zirela eta, Gordiano I.ak eta Gordiano II.ak matxinada sortu zuten Afrika probintzian 238an. Senatuak aldi bereko enperadoreak izendatu zituen. Maximianoren aldeko Numidiako gobernariak matxinada bertan behera utzi zuen, eta Gordiano I.a zein Gordiano II.a hil ziren. Nolanahi ere, erromatarrek bihotz oneko gobernariak bezala hartu zuten gogoan, Maximinoren opresioak erailak.
Maximino Erromara iritsi baino lehen, Senatuak Pupieno eta Balbino senatariak hautatu zituen enperadore. Haiek Maximino garaitu zuten, batez ere Maximinoren legio bat matxinatu zelako. Legio horrek berak Maximino hil egin zuen. Hala ere, Pupieno eta Balbino ospe txarreko enperadoreak ziren, eta Erroman matxinadak etengabe sortzen ziren. Erromako zati bat erre zen sute baten ondorioz. Legioen babesik gabe, Pretoriar Guardiak hil zituen 238ko uztailaren 29an. Gordiano III.a enperadore izendatu zen.
Gazteegia zenez, gobernua nobleziaren esku geratu zen. 241ean, Gordiano Furia Sabina Trankillinarekin ezkondu zen. Haren aitaginarreba, Temesiteo, Pretoriar Guardiako prefektua izendatu zuen. Honela, Timesiteo "de facto"ko gobernaria bilakatu zen.
Pertsiarrek Mesopotamia eraso zutenean, Gordianok Janoren tenpluko ateak ireki zituen azken aldiz, eta ekialdera jo zuen borrokatzera. Garaipena lortuta, etsaien eremua ere inbaditzea erabakitzen ari zela, Timesiteo baldintza ezezagunetan hil zen. Timesiteo gabe, kanpaina eta enperadorearen bizitza arriskuan zeuden.
Filipo Arabiarrak pretoriarren burua hartutakoan kanpainak aurrera egin zuen. 244an pertsiarrek kontraeraso egin zuten Falluja hiritik hurbil (gaur egungo Iraken). Erromatarrek galdu egin zuten horko horretan, eta Gordiano III hil zen. Filipo Arabiarrak hil zelako susmoa zabaldu bazen ere, Gordiano zerk hil zuena ez dakigu gaur ere. Edonola ere, Filipo Arabiarra Gordianoren ondorengoa izan zen. Enperadore berriaren ezezkoa gorabehera, Gordiano III.a jainko izendatu zuten, batez ere herritarren artean matxinadak sor ez zitezen. Izan ere, Gordiano III.aren gazteriagatik edo, erromatarren estimua jaso zuen.
- i
- e
- a
27 BC – 235 AD
235–284
- Maximino Trax
- Gordiano I.a eta Gordiano II.a
- Pupieno eta Balbino
- Gordiano III.a
- Filipo Arabiarra eta Filipo II.a
- Dezio eta Herenio Etrusko
- Hostiliano
- Treboniano Galo eta Volusiano
- Emiliano
- Valeriano
- Galieno, Salonino eta Valeriano II.a
- Klaudio Gotiko
- Kintilo
- Aureliano
- Tazito
- Floriano
- Probo
- Karo
- Karino eta Numeriano
Galietako enperadoreak:- Postumo
- (Leliano)
- Mario
- Viktorino
- (Domiziano II.a)
- Tetriko I.a eta Tetriko II.a
284–395
- Diokeziano (inperio osoa)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea)
- Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West)
- Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea)
- Maxentzio (bakarrik)
- Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente
- Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo
- (Martiniano)
- Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo
- Konstantino II.a
- Konstante
- Magnentzio eta Dezentzio
- Konstantzio II.a eta Vetranio
- Juliano Apostata
- Joviano
- Valentiniano I.a
- Valente
- Graziano
- Valentiniano II.a
- Magno Maximo eta Flavio Viktor
- Teodosio I.a Handia
- (Flavio Eugenio)
395–480
- Honorio
- (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a)
- Konstantzio III.a
- Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan
- Valentiniano III.a
- Petronio Maximo eta Paladio
- Avito
- Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio
- Glizerio
- Julio Nepote (de iure)
- Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Bizantziar Inperioa
395–1204
- Arkadio
- Teodosio II.a
- Pulkeria
- Martziano
- Leon I.a
- Leon II.a
- Zenon I.a (1. agintaldia)
- Basilisko eta Marko
- Zenon I.a (2. agintaldia)
- Anastasio I.a
- Justino I.a
- Justiniano I.a
- Justino II.a
- Tiberio II.a
- Maurizio eta Teodosio
- Fokas
- Heraklio
- Konstantino III.a
- Heraklonas
- Konstante II.a
- Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a
- Justiniano II.a (1. agindaldia)
- Leontzio
- Tiberio III.a
- Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio
- Filipiko
- Anastasio II.a
- Teodosio III.a
- Leon Isauriarra
- Konstantino V.a
- Artabasdo
- Leon IV.a Khazariarra
- Konstantino VI.a
- Irene
- Nizeforo I.a
- Estaurazio
- Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto
- Leon V.a Armeniarra eta Konstantino
- Mikel II.a
- Teofilo
- Mikel III.a
- Basilio Mazedoniarra
- Leon VI.a Jakituna
- Alexandro Bizantziokoa
- Konstantino VII.a Porfirogeneta
- Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino
- Erroman II.a
- Nizeforo II.a Fokas
- Joan I.a Tzimiskes
- Basilio II.a
- Konstantino VIII.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a
- Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a
- Mikel V.a
- Zoe (2. agindaldia) eta Teodora
- Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako
- Konstantino Monomako (bakarrik)
- Teodora
- Mikel VI.a
- Isaak I.a Komneno
- Konstantino X.a Dukas
- Erroman IV.a Diogenes
- Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantios eta Konstantino
- Nizeforo III.a Botaniates
- Alexio I.a Komneno
- Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno
- Emanuel I.a Komneno
- Alexio II.a Komneno
- Androniko I.a Komneno
- Isaak II.a Angelo
- Alexio III.a Angelo
- Alexio IV.a Angelo
- Nikolas Kanabos, usurpatzailea
- Alexio V.a Dukas
1204–1261
Bizantziar Inperioa
1261–1453
- Mikel VIII.a Paleologo
- Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo
- Androniko III.a Paleologo
- Joan V.a Paleologo
- Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno
- Joan V.a Paleologo
- Androniko IV.a Paleologo
- Joan VII.a Paleologo
- Androniko V.a Paleologo
- Emanuel II.a Paleologo
- Joan VIII.a Paleologo
- Konstantino XI.a Paleologo
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gordiano III.a |
- Datuak: Q1812
- Multimedia: Gordianus III / Q1812